Neutralna Finlandia i Szwecja akceptują ideę członkostwa w NATO

HELSINKI (Associated Press) – Podczas zimnej wojny i dziesięcioleci, które po niej nastąpiły, nic nie mogło przekonać Finów i Szwedów, że będą w lepszej pozycji, aby przystąpić do NATO – aż do teraz.

Inwazja Rosji na Ukrainę Głęboko zmienił perspektywę bezpieczeństwa dla Europyw tym neutralne kraje nordyckie – Finlandię i Szwecję, gdzie poparcie dla przystąpienia do NATO wzrosło do rekordowych poziomów.

Sondaż przeprowadzony w tym tygodniu przez fińską stację radiową YLE pokazał, że ponad 50% Finów opowiada się za przystąpieniem do Zachodniego Sojuszu Wojskowego po raz pierwszy. W sąsiedniej Szwecji podobne badanie wykazało, że zwolenników członkostwa w NATO jest więcej niż przeciwników.

„To, co nie do pomyślenia, może zacząć stawać się do pomyślenia” Były premier Szwecji Carl Bildt napisał na Twitterzeorędownik członkostwa w NATO.

Żaden kraj nie dołączy do sojuszu z dnia na dzień. Poparcie dla członkostwa w NATO rośnie i spada, a nie ma wyraźnej większości, która mogłaby wstąpić do ich parlamentów.

Ale oznaki zmian od czasu rozpoczęcia inwazji Rosji w zeszłym tygodniu są nie do pomylenia.

Atak na Ukrainę skłonił Finlandię i Szwecję do zerwania z polityką niedostarczania broni walczącym krajom, wysyłając do Kijowa karabiny szturmowe i broń przeciwpancerną. W przypadku Szwecji jest to pierwszy raz, kiedy udzieliła pomocy wojskowej od 1939 r., kiedy pomogła Finlandii przeciwko Związkowi Radzieckiemu.

Najwyraźniej wyczuwając zmianę między północnymi sąsiadami, rosyjskie MSZ wyraziło w zeszłym tygodniu zaniepokojenie tym, co nazwało wysiłkami Stanów Zjednoczonych i niektórych ich sojuszników, by „wciągnąć” Finlandię i Szwecję do NATO i ostrzegło, że Moskwa będzie musiała podjąć środki odwetowe jeśli dołączyli do sojuszu.

Odpowiedziały rządy Szwecji i Finlandii Nie pozwolą Moskwie dyktować swojej polityki bezpieczeństwa.

„Chcę powiedzieć bardzo jasno: Szwecja sama i samodzielnie decyduje o linii naszej polityki bezpieczeństwa” – powiedziała szwedzka premier Magdalena Andersen.

Finlandia ma historię pełną konfliktów z Rosją, z którym dzieli granicę 1340 kilometrów (830 mil). Finowie uczestniczyli w dziesiątkach wojen ze swoim wschodnim sąsiadem, przez wieki jako część Królestwa Szwecji i jako niepodległe państwo, w tym dwie, które walczyły ze Związkiem Radzieckim w latach 1939-1940 i 1941-1944.

Jednak w okresie powojennym Finlandia dążyła do pragmatycznych stosunków politycznych i gospodarczych z Moskwą, pozostając militarnie niezaangażowanymi i neutralnym buforem między Wschodem a Zachodem.

Szwecja przez ponad 200 lat unikała sojuszy militarnych, wybierając drogę pokoju po wiekach wojen z sąsiadami.

Oba kraje położyły kres tradycyjnej neutralności, przystępując do Unii Europejskiej w 1995 roku i pogłębiając współpracę z NATO. Jednak większość ludzi w obu krajach była przeciwna pełnemu członkostwu w sojuszu – do tej pory.

Sondaż YLE wykazał, że 53% popiera przystąpienie Finlandii do NATO, w porównaniu z zaledwie 28% przeciw. W sondażu margines błędu wynosił 2,5 punktu procentowego na 1382 respondentach, z którymi przeprowadzono wywiady w dniach 23-25 ​​lutego. Inwazja rosyjska rozpoczęła się 24 lutego.

„To bardzo ważna zmiana” – powiedział główny badacz Matti Pizzo z Fińskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. „W ciągu ostatnich 25-30 lat widzieliśmy sytuację, w której poglądy Finów na NATO były bardzo stabilne. Teraz wydaje się, że całkowicie się zmieniło.”

Zaznaczając, że nie można wyciągnąć wniosków z jednego sondażu, Besso powiedział, że po wojnie Rosji z Gruzją w 2008 r. i aneksji Krymu w 2014 r. nie było podobnej zmiany opinii publicznej, „więc jest to wyjątek”.

W Szwecji sondaż przeprowadzony pod koniec lutego na zlecenie radia publicznego SVT pokazał, że 41% Szwedów popiera członkostwo w NATO, a 35% jest mu przeciwnych, po raz pierwszy zwolennicy wyprzedzili tych przeciwko.

Północny duet, ważni partnerzy NATO w regionie Morza Bałtyckiego, gdzie Rosja znacząco zintensyfikowała swoje manewry wojskowe w ostatniej dekadzie, stanowczo podkreślają, że tylko od nich zależy, czy przystąpić do sojuszu wojskowego.

W swoim noworocznym przemówieniu fiński prezydent Sauli Niinistö powiedział wyraźnie, że „pole manewru Finlandii i wolności wyboru obejmuje również możliwość dostosowania wojskowego i ubiegania się o członkostwo w NATO, jeśli tak postanowimy”.

Sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg zauważył w zeszłym tygodniu, że w Helsinkach i Sztokholmie chodzi o samostanowienie i suwerenne prawo do wyboru własnej drogi, a następnie również w przyszłości, aby ubiegać się o członkostwo w NATO.

Nie ma ustalonych kryteriów przystąpienia do NATO, ale aspirujący kandydaci muszą spełnić pewne względy polityczne i inne. Wielu obserwatorów uważa, że ​​Finlandia i Szwecja zakwalifikują się do szybkiego przystąpienia do NATO bez przedłużających się negocjacji w ciągu kilku miesięcy.

Pomimo braku członkostwa Finlandia i Szwecja ściśle współpracują z NATO, umożliwiając między innymi prowadzenie ćwiczeń siłom sojuszniczym na ich terenie. Helsinki i Sztokholm znacząco zintensyfikowały również w ostatnich latach swoją dwustronną współpracę obronną i zapewniły bliską współpracę wojskową ze Stanami Zjednoczonymi, Wielką Brytanią i sąsiednią Norwegią, członkiem NATO.

Biuro Niinisto poinformowało w czwartek, że spotka się w piątek w Białym Domu z prezydentem USA Joe Bidenem, aby „omówić atak Rosji na Ukrainę, skutki wojny dla europejskiego systemu bezpieczeństwa oraz współpracę dwustronną”.

Fińska głowa państwa jest jednym z nielicznych zachodnich przywódców, którzy od 2012 roku Niinistö objął urząd w regularnym dialogu z prezydentem Rosji Władimirem Putinem. Stosunki Niinisto z Bidenem również wydają się być dobre, a dwóch przywódców utrzymuje bliskie kontakty na całej Ukrainie.

W grudniu Biden zadzwonił do Niinisto i powiedział, że jest zadowolony z decyzji Finlandii o zakupie 64 myśliwców Lockheed Martin F-35A stealth. Aby zastąpić stare myśliwce F-18 w kraju. Biden powiedział, że to posunięcie utoruje drogę do bliższych więzi wojskowych między Stanami Zjednoczonymi a Finlandią w przyszłości.

Fińska premier Sanna Marin powiedziała w tym tygodniu, że jej Partia Socjaldemokratyczna będzie omawiać możliwe członkostwo w NATO z innymi partiami, ale nie określiła ram czasowych. Powiedziała, że ​​wszyscy są zgodni, że wydarzenia ostatnich tygodni zmieniły reguły gry.

Razem widzimy, że sytuacja w zakresie bezpieczeństwa zmieniła się znacząco od czasu ataku Rosji na Ukrainę. – To fakt, który musimy przyznać – powiedział Marin.

___ Pisarze Associated Press Karl Ritter w Sztokholmie i Lorne Cook w Brukseli przyczynili się do powstania tego raportu.

___

Śledź relację Associated Press o kryzysie na Ukrainie na https://apnews.com/hub/russia-ukraine